Laser kaskadowy Łukasiewicz – IMiF, który wykrywa niebezpieczne gazy w przemyśle

Czas czytania: 3 min

Półprzewodnikowy laser kaskadowy opracowany w warszawskim laboratorium Łukasiewicz – Instytut Mikroelektroniki i Fotoniki może wykrywać śladowe ilości substancji chemicznych, np. metanu w kopalniach czy też monitorować poziom glukozy w organizmie. Dzięki temu Polska zyskała własną technologię laserów kaskadowych. a Łukasiewicz – IMiF należy do nielicznego grona laboratoriów światowych, które mogą wytwarzać tego typu urządzenia.

Od 2005 roku naukowcy z Łukasiewicz – IMiF prowadzą badania nad przyrządami fotonicznymi wykorzystującymi zakres promieniowania nazywany średnią podczerwienią. Promieniowanie – niewidzialne dla ludzkiego oka – otacza nas z każdej strony, ponieważ emitowane jest przez znajdujące się dookoła przedmioty. Zjawisko emitowania promieniowania przez przedmioty o określonej temperaturze (tzw. promieniowanie cieplne lub termiczne) zostało wykorzystane np. w termometrach bezdotykowych. Własności światła podczerwonego są inne niż światła widzialnego i wiele materiałów przezroczystych dla światła widzialnego jest całkowicie nieprzezroczystych w zakresie podczerwieni, np. szkło. 

dr inż. Kamil Pierściński, lider projektu w Łukasiewicz – IMiF

Opracowanie tej technologii było zadaniem złożonym i wymagało opanowania szeregu elementów składowych, począwszy od wzrostu materiału półprzewodnikowego po system wytwarzania przyrządów i ich charakteryzacji. Skomplikowane projekty trwały długo i pochłaniały duże nakłady finansowe. Niemniej jednak, dzięki pracom prowadzonym w Łukasiewicz – IMiF, Polska należy do państw posiadających własną technologię laserów kaskadowych. Dołączyliśmy do nielicznego grona laboratoriów światowych, które mogą wytwarzać tego typu urządzenia

Czym jest kwantowy laser kaskadowy?

W nauce funkcjonujący jako QCL (Quantum Cascade Laser) to rodzaj unipolarnego lasera półprzewodnikowego, emitującego promieniowanie w zakresie od średniej do dalekiej podczerwieni. Źródłem promieniowania są elektrony, które relaksują pomiędzy podpasmami w pasmie przewodnictwa emitując fotony. W emisji fotonów biorą udział tylko elektrony – stąd określenie unipolarny, w odróżnieniu od laserów półprzewodnikowych bipolarnych, w których emisja następuje w wyniku rekombinacji elektronów z dziurami.

Pierwsze QCLe, zademonstrowane w Łukasiewicz-IMiF w 2009 roku, wykonane były z arsenku galu i alumino-arsenku galu (GaAs/AlGaAs). Emitowały one impulsy promieniowania podczerwonego o długości fali 9 mikrometrów. W temperaturze pokojowej ich moc sięgała kilkudziesięciu miliwatów, a w warunkach chłodzenia kriogenicznego – pięciu watów.

Obecnie tworzone w Łukasiewicz – IMiF lasery umożliwiają konstruowanie przenośnych detektorów wykrywających śladowe ilości substancji chemicznych, np. metanu w kopalniach czy niebezpiecznych gazów w przemyśle chemicznym. W medycynie lasery kaskadowe mogą wykrywać markery chorobowe w wydychanym powietrzu, czy monitorować poziom glukozy w organizmie.  

Do niedawna prowadzenie tego rodzaju badań wiązało się z koniecznością dostępu do wyrafinowanej aparatury i przy konieczności użycia tego źródła światła wybór źródeł promieniowania był mocno ograniczony. Przełom nastąpił w momencie opracowania unikatowego i bardzo małego półprzewodnikowego lasera kaskadowego. Jego typowe wymiary to 2-4 mm długości i 0.5 mm szerokości, czyli mniej więcej tyle, ile mierzy komar. Pomimo tego, że QCL wymaga oczywiście zasilania i chłodzenia, możliwe stało się już skonstruowanie układów pomiarowych, które zmniejszyły się do rozmiaru walizki. Opcja zasilania z akumulatora czyni te przyrządy bardzo uniwersalnymi źródłami promieniowania w podczerwieni.

W diagnostyce medycznej QCL można używać do oznaczania markerów różnych chorób, np. astmy w wydychanym powietrzu albo poziomu glukozy w organizmie bez potrzeby nakłuwania skóry, poprzez analizę absorpcji promieniowania przez glukozę dzięki sondzie znajdującej się na skórze pacjenta. Możliwe też jest wykrywanie wirusów w pomieszczeniu. Oczywiście każda z tych czynności może być wykonana dzięki systemom optoelektronicznym wykorzystującym lasery bądź diody elektroluminescencyjne (LED – to dezynfekcja; diody UV świetnie się sprawdzają w niszczeniu zarazków i są już stosowane komercyjnie).

Rozwój laserów kaskadowych w Łukasiewicz – IMiF

W niedalekiej przyszłości można się spodziewać wdrożenia laserów kaskadowych do produkcji, na początku pewnie małoseryjnej i oczywiście potem ich komercjalizacji. Technologia rozwija się dynamicznie i z pewnością nie odkryliśmy jeszcze wszystkich możliwości laserów kaskadowych. Już teraz jednak wiemy, że urządzenia na pewno otwierają drogę do obiecujących zastosowań przemysłowych i medycznych. Współpracujemy w tym zakresie z różnymi firmami. Obecnie naukowcy z Łukasiewicz – IMiF realizują projekt strategiczny finansowany przez NCBR o akronimie SENSE. Rozwijamy go razem z firmą Airoptic, Politechniką Warszawską, Wojskową Akademią Techniczną, Politechniką Wrocławską i Politechniką Rzeszowską.

Lider projektu
dr inż. Kamil Pierściński

Absolwent Wydziału Fizyki Politechniki Warszawskiej. W Łukasiewicz – IMiF pracuje od 2004 r. Od początku związany z tematyką laserów półprzewodnikowych, spektroskopii optycznej i optoelektroniki. W swojej pracy naukowej uczestniczyłem w wielu projektach badawczo-rozwojowych krajowych i międzynarodowych o tematyce dotyczącej laserów półprzewodnikowych.

Grupa badawcza Fotonika Podczerwieni funkcjonująca w Łukasiewicz – IMiF realizuje prace B&R, których celem jest utrzymanie i umocnienie wiodącej pozycji zespołu w dziedzinie optoelektroniki i fotoniki w zakresie średniej i dalekiej podczerwieni. Niezależnie od realizacji badań podstawowych i publikacji wyników, celem Grupy jest opracowywanie i wdrażanie innowacyjnych rozwiązań i technologii dla przedsiębiorców krajowych w dziedzinie optoelektroniki i systemów optycznych.

Artykuł poświęcony technologii laserów kaskadowych został opracowany przez Agnieszkę Kubasik i pierwotnie opublikowany na portalu tek.info.pl

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ

przeczytaj również​

Pola oznaczone znakiem * są wymagane
PIERWSZA PRACA W R&D: FORMULARZ REKRUTACYJNY

KLAUZULA INFORMACYJNA DLA KANDYDATÓW DO PRACY

(REKRUTACJA)


Wersja 1

Stosownie do postanowień art. 13 ust. 1 i ust. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE realizujemy obowiązek informacyjny

 

Informujemy, że użyte w niniejszej klauzuli informacyjnej skróty oznaczają:

1.   Dane osobowe/dane - oznaczają informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej („osobie, której dane dotyczą”); możliwa do zidentyfikowania osoba fizyczna to osoba, którą można bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować, w szczególności na podstawie identyfikatora takiego jak imię i nazwisko, numer identyfikacyjny, dane o lokalizacji, identyfikator internetowy lub jeden bądź kilka szczególnych czynników określających fizyczną, fizjologiczną, genetyczną, psychiczną, ekonomiczną, kulturową lub społeczną tożsamość osoby fizycznej;

2.   Odbiorca danych – oznacza osobę fizyczną lub prawną, organ publiczny, jednostkę lub inny podmiot, któremu ujawnia się dane osobowe, niezależnie od tego, czy jest stroną trzecią. Organy publiczne, które mogą otrzymywać dane osobowe w ramach konkretnego postępowania zgodnie z prawem powszechnie obowiązującym, nie są jednak uznawane za odbiorców - przetwarzanie tych danych przez te organy publiczne musi być zgodne z przepisami
o ochronie danych mającymi zastosowanie stosownie do celów przetwarzania; przy czym przez sformułowanie, „strona trzecia” rozumie się osobę fizyczną lub prawną, organ publiczny, jednostkę lub podmiot inny niż osoba, której dane dotyczą, administrator, podmiot przetwarzający czy osoby, które – z upoważnienia Administratora lub podmiotu przetwarzającego – mogą przetwarzać dane osobowe.

3.   Przetwarzanie - oznacza operację lub zestaw operacji wykonywanych na danych osobowych lub zestawach danych osobowych w sposób zautomatyzowany lub niezautomatyzowany, taką jak zbieranie, utrwalanie, organizowanie, porządkowanie, przechowywanie, adaptowanie lub modyfikowanie, pobieranie, przeglądanie, wykorzystywanie, ujawnianie poprzez przesłanie, rozpowszechnianie lub innego rodzaju udostępnianie, dopasowywanie lub łączenie, ograniczanie, usuwanie lub niszczenie;

4.   RODO - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE;

5.   Zgoda osoby, której dane dotyczą – oznacza dobrowolne, konkretne, świadome i jednoznaczne okazanie woli, którym osoba, której dane dotyczą, w formie oświadczenia lub wyraźnego działania potwierdzającego, przyzwala na przetwarzanie dotyczących jej danych osobowych.

 

Zasady przekazania danych osobowych:

1)   nie masz obowiązku uczestniczyć w procesie rekrutacyjnym oraz w procesie oceny kwalifikacji i możliwości zaoferowania zatrudnienia w jednostek Sieci Badawczej Łukasiewicz

2)   niepodanie danych, niezłożenie lub nieuzupełnienie zgody na przetwarzanie danych osobowych skutkować będzie wykluczeniem z ww. procesu (aplikacja nie będzie rozpatrywana).

 

 

1. Informacje o Administratorze Danych Osobowych i Inspektorze Ochrony Danych

Administratorem Danych Osobowych jest Centrum Łukasiewicz, ul. Poleczki 19, 02-822 Warszawa,
e-mail: kontakt@lukasiewicz.gov.pl.

Centrum Łukasiewicz wyznaczyło Inspektora Ochrony Danych Osobowych. W sprawie gromadzenia, przetwarzania
i ochrony danych można kontaktować się pod adresem: ul. Poleczki 19, 02-822 Warszawa, e-mail:
dane.osobowe@lukasiewicz.gov.pl.

 

2. Informacje o pobieranych/gromadzonych danych:

 

1)          Cel przetwarzania:

a)       przeprowadzenie rekrutacji, w tym nawiązanie kontaktu na etapie prowadzenia tego procesu oraz nawiązanie stosunku pracy w przypadku pozytywnego jej zakończenia, a także archiwizacja dokumentów po przeprowadzeniu rekrutacji zgodnie z wymogami prawa powszechnie obowiązującego;

b)       przeprowadzenie oceny kwalifikacji i możliwości zatrudnienia w innych jednostkach Sieci Badawczej Łukasiewicz oraz nawiązanie kontaktu, po pozytywnym zakończeniu procesu przez wskazaną jednostkę Sieci Badawczej Łukasiewicz.

2)          Podstawą przetwarzania danych osobowych jest:

a)       art. 6 ust. 1 lit. a RODO oraz art. 9 ust. 2 lit. a RODO;

b)       art. 6 ust. 1 lit. b RODO;

c)       art. 22(1) Kodeksu pracy oraz ustawa z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach
w zw. z art. 6 ust. 1 lit. c RODO.

Wyjaśniamy, że nie aplikujesz na ogłoszony nabór na określone stanowisko pracy, a zgłaszasz swoją kandydaturę do potencjalnego zatrudniania w jednostkach Sieci Badawczej Łukasiewicz. Tym samym, potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzania danych osobowych w przyszłych procesach rekrutacji.

Informacje o wymogu podania danych: Podanie danych osobowych w zakresie wynikającym z art. 22(1) Kodeksu pracy (m.in. imię, nazwisko, dane kontaktowe, wykształcenie, przebieg dotychczasowego zatrudnienia, wymagania do zatrudnienia) jest dobrowolne, jednak niezbędne, aby uczestniczyć w procesie rekrutacji i oceny kwalifikacji
i możliwości zatrudnienia w innych jednostkach Sieci Badawczej Łukasiewicz. Podanie innych danych w zakresie nieokreślonym przepisami prawa, zostanie potraktowane jako zgoda na przetwarzanie danych osobowych. Wyrażenie zgody w tym przypadku jest dobrowolne, a zgodę tak wyrażoną można odwołać w dowolnym czasie. Jeżeli podane dane będą obejmowały szczególne kategorie danych, o których mowa w art. 9 ust. 1 RODO[1], konieczna będzie wyraźna zgoda na ich przetwarzanie, która może zostać odwołana w dowolnym czasie. Zgodę należy w takim przypadku przekazać do Centrum Łukasiewicz wraz z dokumentami rekrutacyjnymi. Proponowana treść zgody na przetwarzanie danych osobowych - ,,Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych wskazanych w art. 9 ust 1 RODO na potrzeby rekrutacji prowadzonej przez Centrum Łukasiewicz i ewentualnie zawarcia umowy o pracę
zgodnie z wymogami RODO”.

Kategorie odnośnych danych osobowych: kandydaci do pracy. Źródło pochodzenia danych osobowych: dane zostały przekazane przez osoby, których dane są przetwarzane (podmiot danych).

3)          Informacja o zawarciu umowy powierzenia przetwarzania: Centrum Łukasiewicz może zawrzeć umowy powierzenia w zakresie:

a)   osoby/podmioty trzecie, które zaangażowane są w proces rekrutacyjny,

b)   dostawcom usług zaopatrujących Centrum Łukasiewicz w rozwiązania techniczne oraz organizacyjne zapewniające sprawne zarządzanie (w szczególności dostawcom usług teleinformatycznych, dostawcom sprzętu, firmom kurierskim i pocztowym).

4)          Informacje o odbiorcach danych osobowych lub o kategoriach odbiorców, jeżeli istnieją: uprawnione organy kontroli.

5)          Informacje o zamiarze przekazania danych osobowych odbiorcy w państwie trzecim lub organizacji międzynarodowej oraz o stwierdzeniu lub braku stwierdzenia przez Komisję Europejską odpowiedniego stopnia ochrony lub w przypadku przekazania, o którym mowa w art. 46, art. 47 lub art. 49 ust. 1 akapit drugi RODO: Informacje o zamiarze przekazania danych osobowych odbiorcy w państwie trzecim lub organizacji międzynarodowej oraz o stwierdzeniu lub braku stwierdzenia przez Komisję Europejską odpowiedniego stopnia ochrony lub
w przypadku przekazania, o którym mowa w art. 46, art. 47 lub art. 49 ust. 1 akapit drugi RODO: Administrator Danych Osobowych korzysta z Microsoft Office 365, co może spowodować przekazanie Państwa danych osobowych do państwa trzeciego. Regulamin korzystania z Usług Online w zakresie MS Office 365 oraz zobowiązania w odniesieniu do przetwarzania i zabezpieczania danych użytkownika oraz danych osobowych przez usługi online określa dokumentacja Microsoft, w tym w szczególności:

  a)  oświadczenie o ochronie prywatności - https://privacy.microsoft.com/pl-pl/privacystatement; 

  b)  umowa dotycząca usług Microsoft (Microsoft Services Agreement, MSA) - https://www.microsoft.com/pl-pl/servicesagreement/.

W ramach usług Microsoft Office, dane wprowadzone do Microsoft Office 365 będą przetwarzane i przechowywane w określonej lokalizacji geograficznej. Zgodnie z funkcjonalnością usług Microsoft Office w dostępnym panelu administracyjnym w „Profilu Organizacji”, wskazano iż dane przetwarzane są na terenie Unii Europejskiej.

Microsoft zobowiązuje się do przestrzegania przepisów prawa dotyczących świadczenia Usług Online, które dotyczą ogółu dostawców informatycznych.

Microsoft realizuje coroczne audyty Usług Online, obejmujące audyty zabezpieczeń komputerów, środowiska informatycznego i fizycznych Centrów Danych, nadzorowany i upoważnione przez niego firmy trzecie, łącznie
z prawem których szczegóły można znaleźć pod adresem https://www.microsoft.com/pl-pl/trust-center/privacy?docid=27.

6)          Okres, przez który dane osobowe będą przechowywane, a gdy nie jest to możliwe, kryteria ustalania tego okresu:

a)   dane osobowe są przetwarzane przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

b)   dokumenty są niszczone w terminie nie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia ich przekazania do Centrum Łukasiewicz; ze zniszczenia ww. dokumentów sporządzany będzie protokół, w którym będą wskazani kandydaci ubiegający się o pracę (imię i nazwisko oraz inna dodatkowa dana identyfikująca kandydata, np. data urodzenia, adres e-mail), data zniszczenia dokumentów i podpisy osób uczestniczących w zniszczeniu dokumentów; ww. dane osobowe będą przetwarzane wyłącznie w celu dowodowym i w celu rozliczalności przetwarzania danych osobowych;  

c)   dane osoby zatrudnionej w wyniku rekrutacji w Centrum Łukasiewicz przechowywane są zgodnie z wymogami przepisów prawa powszechnie obowiązującego w zakresie przechowywania akt osobowych; dane osoby zakwalifikowanej do zatrudnienia w innych jednostkach Sieci Badawczej Łukasiewicz są przekazywane do tych jednostek, które w tym zakresie będą prowadziły proces rekrutacji (a dokumenty te w Centrum Łukasiewicz są niszczone, na zasadach wskazanych w lit. b);

d)   dokumenty (w tym ewidencję osób uczestniczących w danym procesie rekrutacji, która zawiera następujące dane osobowe: imię i nazwisko kandydata, adres e-mail, numer telefonu, miasto zamieszkania) związane z rekrutacją, z wyjątkiem aplikacji kandydatów, przechowywane są przez okres 2 lat.

7)          Informacja o profilowaniu (przez profilowanie rozumie się dowolną formę zautomatyzowanego przetwarzania danych osobowych, które polega na wykorzystaniu danych osobowych do oceny niektórych czynników osobowych osoby fizycznej, w szczególności do analizy lub prognozy aspektów dotyczących efektów pracy tej osoby fizycznej, jej sytuacji ekonomicznej, zdrowia, osobistych preferencji, zainteresowań, wiarygodności, zachowania, lokalizacji lub przemieszczania się): nie dotyczy.

3. Pouczenie o prawach osoby, której dane są przetwarzane:

 

1)          Posiada Pani/Pan prawo:

a)   dostępu do swoich danych osobowych,

b)   sprostowania swoich danych osobowych,

c)   usunięcia swoich danych osobowych,

d)   ograniczenia przetwarzania swoich danych osobowych,

e)   cofnięcia zgody na przetwarzanie danych osobowych poprzez złożenie/przesłanie pisma na adres:  Centrum Łukasiewicz, ul. Poleczki 19, 02-822 Warszawa, e-mail: dane.osobowe@lukasiewicz.gov.pl – jeżeli uprzednio wyrazili Państwo taką zgodę i przetwarzanie dotyczących Państwa danych odbywa się na jej podstawie,

f)    przenoszenia swoich danych osobowych,

g)   wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania swoich danych osobowych z przyczyn związanych z szczególną Państwa sytuacją zgodnie z art. 21 RODO.

2) Osobie, której dane są przetwarzane przysługuje prawo do złożenia skargi związanej z przetwarzaniem jej danych osobowych przez Administratora Danych Osobowych lub podmiot/organizację, której dane osobowe zostały przekazane do: Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa, tel. 22 531 03 00, fax. 22 531 03 01, https://uodo.gov.pl/pl/p/kontakt.

 

Informujemy, że nasza siedziba objęta jest monitoringiem wizyjnym.



[1] Art. 9 RODO

ust. 1 - Zabrania się przetwarzania danych osobowych ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub światopoglądowe, przynależność do związków zawodowych oraz przetwarzania danych genetycznych, danych biometrycznych w celu jednoznacznego zidentyfikowania osoby fizycznej lub danych dotyczących zdrowia, seksualności lub orientacji seksualnej tej osoby;

ust. 2 - Ust. 1 nie ma zastosowania, jeżeli spełniony jest jeden z poniższych warunków:

a) osoba, której dane dotyczą, wyraziła wyraźną zgodę na przetwarzanie tych danych osobowych w jednym lub kilku konkretnych celach, chyba że prawo Unii lub prawo państwa członkowskiego przewidują, iż osoba, której dane dotyczą, nie może uchylić zakazu, o którym mowa w ust. 1;

b) przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązków i wykonywania szczególnych praw przez administratora lub osobę, której dane dotyczą, w dziedzinie prawa pracy, zabezpieczenia społecznego i ochrony socjalnej, o ile jest to dozwolone prawem Unii lub prawem państwa członkowskiego, lub porozumieniem zbiorowym na mocy prawa państwa członkowskiego przewidującymi odpowiednie zabezpieczenia praw podstawowych i interesów osoby, której dane dotyczą;

(…).

This will close in 0 seconds

x

This will close in 0 seconds